Op 1 januari 2024 is de Omgevingswet en deels de Wet Kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb) in werking getreden. Wat kunnen we leren van de eerste ervaringen met het oog op de legesverordening 2025?
Ervaringen uit de praktijk
We kunnen constateren dat de problemen die werden verwacht tot nu toe uitblijven. Het aantal aanvragen in de eerste helft van 2024 is substantieel lager dan gebruikelijk. Dit hangt samen met de piek in de aantallen aanvragen die eind 2023 bij gemeenten zijn gedaan.
De legesverordeningen 2024 zijn op veel punten aangepast aan de nieuwe wetgeving. De splitsing van de bouwtechnische activiteiten en de ruimtelijke activiteiten is nieuw. Vanuit de door Involon uitgevoerde benchmark leges hebben wij geconstateerd dat bijna 80% van de gemeenten op dit onderdeel een andere keuze heeft gemaakt dan de VNG modelverordening. In deze gemeenten wordt bij de ruimtelijke toets de gestaffelde bouwsom als heffingsmaatstaf toegepast, naar analogie van het artikel dat gaat over de bouwtechnische activiteiten.
Door het achterblijven van de aanvragen is op dit moment nog weinig data aanwezig over de gevolgklasse 1 aanvragen en het uitvoeringsproces met de private kwaliteitsborgers. Dit geldt eveneens voor de achterblijvende aanvragen voor milieubelastende activiteiten. Jammer, want deze informatie zouden we goed kunnen gebruiken voor de opstelling van de legesverordening 2025.
Belangrijke ontwikkelingen voor 2025
Informatie over de toepassing van de huidige verordening is natuurlijk wel aanwezig bij de vergunningverleners. Voldoet de huidige verordening of treden er onvoorziene en ongewenste effecten op? Afhankelijk van de urgentie zullen deze tussentijds of in de verordening 2025 moeten worden gerepareerd.
De geplande invoering van de Wkb voor verbouw zal waarschijnlijk per 1 juli 2025 doorgaan. Daarom is het nu de tijd om de impact op de uitvoeringsprocessen en de financiële gevolgen voor de kostendekking te bepalen. Verder kunnen wijzigingen in APV, de verordening fysieke leefomgeving en andere verordeningen die het ruimtelijk domein raken, gevolgen hebben voor de legesverordening. Dit geldt ook voor aanpassingen in het omgevingsplan.
Al met al genoeg ontwikkelingen om nu een start te maken met de legesverordening 2025 en de bijbehorende berekening van de kostendekking. De uitkomsten van de berekening van de kostendekking kunnen dan ook input zijn voor de financiële begroting en de paragraaf lokale belastingen.
Onze tips.
Resumerend adviseren wij gemeenten het volgende:
- Inventariseer of de huidige legesverordening voldoet of aanpassing behoeft ter voorkoming van ongewenste effecten;
- Bepaal de impact van de invoering van de Wkb voor verbouw;
- Check de gevolgen voor de legesverordening van mogelijke wijzigingen in de APV, de verordening fysieke leefomgeving etc.;
- Controleer of nieuwe keuzes zijn gemaakt in het omgevingsplan, die gevolgen hebben voor de legesverordening;
- Bereken de kostendekking 2025 en gebruik de resultaten voor de begroting en paragraaf lokale belastingen 2025.
Meer weten over de leges? Neem dan deel aan de 2-daagse Workshop Leges die start op 11 september 2024.
