De Eerste kamer is akkoord met de inwerkingtreding van de Omgevingswet op 1 januari 2024. Gelijktijdig zal de Wet Kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb) in werking treden. Dit heeft grote gevolgen voor de legesverordening 2024.
Veel gemeenten hebben in 2022 twee legesverordeningen voorbereid. Eén rekening houdend met, en één rekening houdend zonder de inwerkingtreding van de wetten per 1 januari 2023. Involon heeft in 2022 tientallen gemeenten begeleid bij het opstellen van de nieuwe legesverordening onder de Omgevingswet. Vanuit deze ervaringen zijn een aantal lessen te trekken.
Het formuleren van de nieuwe verordening en tarieventabel kost veel tijd. De modelverordening van de VNG is niet één op één over te nemen. Ten opzichte van nu is de gehele nummering van de tarieventabel gewijzigd. Er zijn veel artikelen in varianten voorgesteld waarover gemeenten eigen beleid moeten ontwikkelen. Voor de tariefstelling van de milieubelastende activiteiten zal intensief contact moeten plaatsvinden met de Omgevingsdienst.
Gemeenten en provincies moeten onder meer keuzes maken over:
- de voorfase en de wijze van heffing en teruggaaf daarover;
- het wel of niet toepassen van tariefdifferentiatie bij buitenplanse omgevingsplanactiviteiten;
- de heffingssystematiek en grondslag voor de ruimtelijke toets;
- het wel of niet heffen over milieubelastende activiteiten en de differentiaties daarin.
Deze keuzes zijn ingewikkeld. Dat is de reden dat er meerdere varianten in de modelverordening zijn opgenomen. Wij adviseren een verschillenanalyse te maken tussen de huidige tarieventabel en de model tarieventabel van de VNG. Vervolgens kan vanuit deze analyse een concept tarieventabel worden opgebouwd die de te maken keuzes helder maakt. In onderling overleg tussen de fiscale-, financiële- en vakdiscipline kunnen bestuurlijke beleidsvoorstellen worden geformuleerd en kan de vaststelling van de verordening en tarieventabel 2024 verder worden voorbereid.
Daarnaast is het belangrijk dat de financiële impact van de Omgevingswet en de Wkb wordt berekend. Met name de Wkb zal een negatief effect hebben op de legesopbrengst in 2024. Afhankelijk van de keuze in grondslag en heffingssystematiek voor de ruimtelijke toets zal het negatieve effect groter of kleiner zijn.
Er is dus veel te doen. Daarom is onze belangrijkste tip: begin op tijd.
