Inleiding
Al eerder zijn in de Tweede Kamer moties aangenomen waarin de regering wordt verzocht om overheidsinstanties op te roepen om een kosteloze betalingsherinnering te sturen naar de burger als een belastingaanslag dan wel rekening niet op tijd is betaald. Overigens, de moties spreken telkenmale over burgers. Over de wenselijkheid van het versturen van een kosteloze betalingsherinnering voor niet-natuurlijke personen wordt niet gerept.
De laatste motie op het terrein van de kosteloze betalingsherinnering dateert van oktober 2022. Met de motie wordt (opnieuw) aan de regering gevraagd uitvoeringsorganisaties op te roepen om, als zij dat nog niet doen, over te gaan tot het versturen van kosteloze betalingsherinneringen én om te onderzoeken of het mogelijk is overheidsinstanties te verplichten eerst een kosteloze betalingsherinnering te versturen. Over de reactie op die motie verderop meer.
Algemeen
Burgers moeten kunnen rekenen op een goede bejegening door de overheid en overheidshandelen moet niet bijdragen aan het onnodig vergroten van problemen bij de burger. Zo heeft de overheid net als bedrijven een verplichting om eerst een aanmaning (betalingsherinnering) te sturen, met dien verstande dat het bestuursorganen op grond van onder meer de Algemene wet bestuursrecht en de Invorderingswet 1990 in veel gevallen daarvoor een wettelijk gefixeerde aanmaningsvergoeding mogen vragen. De wetgever heeft het uitdrukkelijk mogelijk gemaakt voor bestuursorganen om deze vergoeding in rekening te brengen, zodat die kosten niet automatisch ten laste van de algemene middelen komen. De gevolgen van niet-tijdige betaling vallen immers in beginsel binnen de risicosfeer van degene die moet betalen en daarom wordt het redelijk geacht om de daaruit voortvloeiende kosten bij hem in rekening te brengen.
De wetgever heeft in zijn algemeenheid de afweging om wel of niet de vaste aanmaningsvergoeding bij overheidsvorderingen in rekening te brengen uitdrukkelijk willen overlaten aan de bestuursorganen zelf. Daarmee kunnen verschillen ontstaan tussen overheden. Dat is aanvaardbaar, omdat het bestuursorgaan in kwestie zelf het beste kan bepalen of in de gegeven omstandigheden het in rekening brengen van de vergoeding wenselijk is, waarbij bijvoorbeeld een afweging kan worden gemaakt tussen de hoogte van de aanmaningsvergoeding en de lasten die het in rekening brengen van die vergoeding met zich meebrengt voor degene die moet betalen en voor het betrokken bestuursorgaan.
Oproep tot invoering kosteloze betalingsherinnering
In een brief van de staatssecretaris van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelatie aan de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) wordt opgeroepen tot invoering van de kosteloze betalingsherinnering.
Ook wordt gemeld dat voor de vervolgstappen (wettelijke verplichting voor het versturen van een kosteloze betalingsherinnering?) wordt gewacht op de uitkomsten van een onderzoek. Voor de inhoud van brief <klik hier>.
Het blijft vooralsnog bij een oproep. De bewindsman schrijft hierover: “Ik doe dat graag, omdat ik het een sympathieke motie vind, die past bij een overheid die oog heeft voor de menselijke maat en niet meteen straft als iemand iets is vergeten”. Wordt vervolgd!
Beleid
Het versturen van een kosteloze betalingsherinnering is voor heel veel gemeenten, waterschappen en belastingsamenwerkingsverbanden al de praktijk, maar dus niet overal. Het betreft een beleidsregel. De Algemene wet bestuursrecht geeft regels over beleidsregels. De belangen moeten worden afgewogen!
Voor fiscale geldsommen kennen we de Leidraad Invordering. Die leidraad beschrijft de regels en procedures die worden gevolgd bij het innen en kwijtschelden van belastingen.
Involon organiseert op maandag 1 juli aanstaande in Utrecht een workshop over beleidsregels. De workshop geeft inzicht in het door de gemeente, het waterschap of het samenwerkingsverband uit te stippelen fiscale invorderingsbeleid. Je leert waar je op moet letten, welke keuzes je moet maken en hoe je het invorderingsbeleid vervolgens opneemt in jouw eigen fiscale leidraad-invordering-op-maat! Voor informatie en deelname <klik hier>.