Op 13 september heeft het kabinet haar regeerprogramma gepresenteerd en afgelopen dinsdag volgde de troonrede. Als eerste onderwerp in het regeerprogramma wordt ‘Bestaanszekerheid en koopkracht’ aangedragen. Onder andere komt het onderwerp problematische schulden aan de orde en wordt er verwezen naar het Interdepartementaal Beleidsonderzoek (IBO) Problematische schulden.
Volgens het IBO-rapport hebben 730.000 huishoudens in Nederland problematische schulden, dit is 8,8% van de totale huishoudens en kost de maatschappij naar schatting €8,5 miljard per jaar. Deze cijfers klinken wat abstract maar ga je uit van een klas van 30 leerlingen dan groeien gemiddeld 2 á 3 kinderen op in een gezin waarin problematische schulden aan de orde van de dag zijn. Dat dit een probleem is mag duidelijk zijn.
Vorderingenoverzicht Rijk
Het kabinet geeft in zijn regeerprogramma aan de ambitie te hebben een integraal schuldenoverzicht in te voeren zodat mensen meer inzicht in hun financiën krijgen. Vorderingen bij de overheid worden op dit moment alleen geregistreerd bij de desbetreffende uitvoerder, zoals CJIB en de Belastingdienst. Wel wordt er op dit moment een vorderingenoverzicht Rijk uitgerold, het is de bedoeling dat alle vorderingen bij Toeslagen, de Belastingdienst, CAK, CJIB, DUO, RVO, UWV en SVB op één portaal voor de burger inzichtelijk worden gemaakt. Wat hierbij nog wel ontbreekt zijn de schulden bij gemeenten. Als de ambitie van het kabinet wordt uitgevoerd dan zullen ook deze vorderingen toonbaar zijn in het vorderingenoverzicht Rijk.
Hoe dit overzicht er precies uit moet gaan zien en wie de kosten voor de implementatie van gegevensuitwisseling gaan dragen is nog niet bekend. Naar alle waarschijnlijkheid zal er een beroep worden gedaan op de lokale overheden.
Preferent?
Het IBO-rapport spreekt ook over het herzien van preferente schuldeisers. Het wordt als niet langer wenselijk gezien dat de Belastingdienst/gemeente (terugvordering uitkeringen) een bevoorrechte positie innemen. Deze positie zorgt, volgens het onderzoek, voor meer problemen bij mensen met schulden. Als argument hiervoor wordt gebruikt dat andere schuldeisers meer kosten gaan maken om toch hun geld te krijgen.
Als de bevoorrechte posities ter discussie komen rust hier een taak voor de VNG om sturing te geven zodat er ook rekening wordt gehouden met de belangen van de lokale overheden. De belastingen zijn namelijk één van de belangrijkste inkomstenbronnen van een lokale overheid. De gemeentelijke belastingen zouden gelijkgesteld moeten worden met de rijksbelastingen. Mede gezien het feit dat er steeds meer taken op de lokale overheid zijn afgekomen in de recente jaren is waarborging van inkomsten een absolute noodzaak.
Wat doet u?
Dat de rijksoverheid de schuldenproblematiek aan probeert te pakken is een goede ontwikkeling. Het integraal schuldenoverzicht kan hieraan bijdragen maar is slechts ter ondersteuning. Het kabinet zal met meer concrete en radicalere oplossingen moeten komen die niet iedere commerciële partij leuk gaat vinden. Bovendien moeten de plannen van het kabinet nog wel uitgewerkt worden. U kunt als gemeente of waterschap afwachten met welke plannen het kabinet komt. Maar wat doet uw invorderingsafdeling zelf aan het voorkomen van schulden en bijdragen aan oplossingen van deze problematiek?
Wilt u hierover meer weten of heeft u ondersteuning nodig neem dan contact op met één van onze adviseurs invordering.
Auteur Rik Boerman, Adviseur
