Een “soeverein mens” is een concept dat voornamelijk wordt gebruikt in bepaalde stromingen binnen het recht en de politiek. Het verwijst naar het idee dat individuen inherent soeverein zijn en niet onderworpen zouden moeten zijn aan de wetten en regels van de overheid.
Het concept van de soevereine en autonome mens kennen we al meer dan 10 jaar. Ze worden vaak onder de categorie “wappies” geschaard. Een wappie is een (spottende en kleinerende) term die wordt gebruikt om mensen te beschrijven die volgens anderen in complottheorieën geloven, pseudowetenschap aanhangen of buitenissige opvattingen hebben over bepaalde onderwerpen, zoals gezondheid, politiek of maatschappij. De autonome en soevereine mens wil zeker geen wappie worden genoemd. We zien landelijk in de fiscale praktijk een toename van autonome en soevereine mensen.
De autonome burger gelooft dat de Nederlandse wet- en regelgeving niet op hen van toepassing is en dat de overheid geen macht over hen mag uitoefenen. Autonome mensen willen in vrijheid leven en zich onttrekken aan het ‘systeem’ waarin zij leven. Dat betekent ook dat zij financiële verplichtingen waarvan zij vinden dat ze daar nooit toestemming voor hebben gegeven, zoals het betalen van belastingen, uit de weg gaan. Die zouden alleen maar dienen om de staatskas te spekken. Toch onttrekken zij zich niet helemaal aan het systeem, ze willen bijvoorbeeld wel graag aanspraak maken op financiële voorzieningen, zoals bijvoorbeeld de toeslagen en de bijstand.
De soevereine burger gaat nog een stapje verder. Zij doen afstand van elke vorm van externe autoriteit. Zo hebben ze naar eigen zeggen geen paspoort of BSN-nummer. Op geen enkele wijze maakt de soeverein gebruik van zaken uit het systeem.
Er wordt verwezen naar rechten uit onder meer het UVRM, zoals het recht op leven, vrijheid en onschendbaarheid van de persoon, het verbod op slavernij, het recht om als persoon erkend te worden, het recht op nationaliteit en het recht op vrijheid van vereniging. Gesteld wordt dat geen belasting hoeft te worden betaald. Bovendien wordt de functie van deurwaarder niet erkent.
De Rechtbank Nood-Holland heeft reeds in 2013 een duidelijke uitspraak gedaan (ECLI:NL:RBNHO:2013:10915). Daarin oordeelt de rechtbank dat rechten uit de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens zijn neergelegd in een voor ieder verbindende verdragen zoals het Europees Verdrag voor de rechten van de mens en het Internationaal Verdrag voor de Burgerlijke en Politieke Rechten en als zodanig door de rechter zijn te toetsen. Deze verdragen staan belastingheffing van inwoners niet in de weg.
Met betrekking tot de fiscaliteit wordt het concept van de autonome en soevereine mens als een ongefundeerde juridische theorie beschouwd. Echter, u moet altijd reageren en dan is de eerste stap het belangrijkst om te voorkomen dat u in discussies verstrikt raakt.
Als voorbeeld een standpunt van een gemeente:
“Iedereen die in Nederland woont, leeft of verblijft dient zich te houden aan de in Nederland geldende wet- en regelgeving. De geldigheid van deze regels is niet afhankelijk van een ondertekende overeenkomst. De voldoet aan de wettelijk gestelde eisen. Dat u zich niet als natuurlijk persoon beschouwt, maakt niet dat de Nederlandse wet- en regelgeving (voor zover deze aansluit bij het begrip natuurlijk persoon) niet op u van toepassing is. Uit gewezen jurisprudentie op dit onderwerp moet onder de term natuurlijk persoon worden verstaan: ieder levend mens. Er bestaat geen wettelijke grondslag voor het onderscheid tussen de levende mens/vrouw/man en een ‘natuurlijk persoon.’ Het staat u uiteraard vrij om het oneens te zijn met de huidige rechtsorde in Nederland. Dat kan er echter niet toe leiden dat u eenzijdig verklaart dat de in Nederland geldende wet- en regelgeving niet op u van toepassing is.
Ik adviseer u de aanslag/ aanmaning/ dwangbevel te betalen. Bij niet betalen zal de afdeling Belastingen met alle wettelijke bevoegdheden de invordering van de openstaande aanslag voortzetten. Tot slot deel ik u mee dat de gemeente op soortgelijke verzoeken van gelijke strekking of inhoud niet meer inhoudelijk zal reageren. Ook zal indiening van nieuwe verzoeken niet leiden tot opschorting van de invordering”.
Tot slot.
We kunnen niets met de argumenten van de autonome en soevereine mens om geen belasting te hoeven te betalen. Ervaring leert dat discussies niets opleveren en soms uit de hand lopen. Pas zoveel mogelijk de administratieve dwanginvordering toe: gebruik de mogelijkheden van de vordering op grond van art. 19 IW. Dan hoeft de deurwaarder geen exploot uit te brengen en kan geruisloos ingevorderd worden.